حضرت امام حسین[ ع] مى فرمایند: ان حوائج الناس الیکم من نعم الله علیکم فلا تملواالنعم نیازهاى مردم (که شما براى حل آنان اقدام مى کنید)از جمله نعمتهاى خداوند براى شماست از مراجعه مردم به خودتان اظهار ملالت و دلتنگى نکنید. انسان اگر بتواند حاجت و نیاز کسى را بر طرف کند, ولى در آن کوتاهى بورزد, گویا نعمتى را ناسپاسى کرده واز فیض و رحمت خداوند روى برتابیده و در نتیجه به خود, ظلم و ستمى را روا داشته داست . امام کاظم(ع) نیز مى فرمایند:من اتاه اخوه المومن فى حاجه فانما هى رحمه من الله ساقهاالیه , فان فعل ذلک فقد وصله بولایتنا و هى موصوله بولایه الله عزوجل وان رده فقد ظلم نفسه واساءالیها آن که برادر دینیش نیازى پیش او مى برد, آن نیاز رحمتى است الهى که خداوند به سوى او فرستاده است اگر آن نیاز را برآورد, به ولایت ما رسیده و ولایت ما نیز به ولایت خداوند پیوسته است واگر آن نیاز را رد کند به خود ستم کرده و بدى رسانده است .
نکات قابل توجه
روشن است که :
1- [ قضاء حوائج الناس] و برآوردن نیازهاى مردم هرگونه اقدام مثبت و خیرخواهانه در مسائل مادى و معنوى را شامل مى شود بنابراین , همانگونه که چراغى را فرا راه مردم برافروختن , نابینایى را دست گیرى کردن یتیمى را سرپرستى و نوازش نمودن خدمت و برآوردن نیاز به شمار مى آید, همچنین گمراهى را هدایت کردن , جاهلى را ارشاد نمودن و منحرفى را به راه آوردن نیز,از مصادیق بارز خدمتگزارى است .
2- نعمت همیشه مادی نیست نعمتهای معنوی هم داریم مانند هدایت یا خدمت.
3- برآوردن حاجت دیگران گاهی برای انسان ممکن نیست لذا فرموده اند توجه وروی خوش نشان دادن وهم وغم خود را برای برآوردن حاجات دیگران به کار بردن نعمت پروردگار است .
4- اگر هم کسی به این نعمت پروردگار توجه ننماید وسستی کندآن نعمت تبدیل به نقمت می شود.
5- این روایت برای مسئولین محترم وکارمندان ادارات ونهادهایی که ارباب رجوع دارند ومردم با مراجعه به آنها نیازهای اجتماعی دارند قابل توجه است که این عزیزان می توانند کار اداری خود را همه روزه تبدیل به نعمت ورحمت الهی بنمایند.
در این باب بحث فراوان ومطالب ارزشمندی وجود دارد که انشاء الله در پستهای بعدی به استحضار خوانندگان محترم خواهم رساند.
مزه خدمت به مردم قسمت دوم
اهمیت، ارزش ها وفضایل خدمت رسانی
با نگاه اجمالی به احادیث معصومین(ع) اهمیت و ارزشهای خدمت رسانی به مؤمنین روشن می شود مادر جامعه ای زندگی میکنیم که مردمش از شیعیان وانسانهای معتقد به اسلام هستند به جاست مسئولین محترم با توجه به این روایات وارزشها انگیزه های معنوی خود را در خدمت رسانی به مردم بالا برده وبا نیتهای الهی وخالصانه در خدمت به مردم کوشا باشند مطالب ذیل در چند قسمت این فضائل را نشان می دهد باشد که همه مردم ومسئولین محترم در خدمت رسانی به هم نوع خود کوشا باشیم.
1-مایه تقویت ایمان است
امام صادق (ع) می فرماید: «المُؤمنون خَدَم بَعضُهُم لِبَعضٍ...»؛ مؤمنان همگی خدمتگزار همدیگرند، پرسیدند: چگونه؟ فرمود: به یکدیگر فایده رسانند و سود بخشند.
2- مساوی با عبادت یک عمر است
امیرمؤمنان (ع): از رسول خدا شنیدم که می فرمود: مَن قَضی لَأخیهِ المُؤْمِنِ حاجَةً کان کَمَن عَبدَاللّه دَهْرَه؛ هر که برای برادر مؤمنش، مشکلی را حل کند به سان کسی است که تمام عمرش خدا را عبادت کرده است. امام صادق (ع) گلچین شدگان الهی را رهپویان این راه بهشتی می داند: إنّ الله تعالی خَلقَ خَلْقاً مِن خَلقِه اِنتَجَبَهم لِقَضاءِ حَوائِجِ فُقَراءِ شیعَتِنا، عَلی ذلکَ الجَنّة؛ فَإن اسْتَطَعْتَ أنْ تَکونَ مِنهُم فَکُن؛ خدای تعالی از میان آفریدگانش، گروه ویژه ای را خلق کرده، که اینان را گلچین کرده است برای گره گشایی شیعیان نیازمند ما پاداش کارشان بهشت است و اگر تو توانستی، از اینان باش.پیامبر اکرم (ص): أنسَکُ النّاسِ نُسکاً، أنصَحُهُم جَیباً و أسلَمُهُم قَلباً لِجمیعِ المسلِمین؛ عبادت کننده ترین مردم، شخصی است که خیر خواه تر و دل پاک تر باشد نسبت به تمامی مسلمانان.
3- برابر با 10 طواف خانه خداست
در اصول کافی جلد 2 صفحه 200آمده است: اسحاق بن عمار از امام صادق (ع) چنین روایت کند: «من طاف بهذا البیتِ طوافاً واحداًکتب الله عز وجل ست? آْلاف حسنه ومحی عنه سته آلاف سی‍یه ورفع الله له سته آلاف درجه حتی اذا کان عندالمتلزم فتح الله له سبعه ابواب من ابواب الجنه قلت له جعلت فداک هذاالفضل کله فی الطواف ؟قال(ع) نعم واخبرک بافضل من ذالک...»؛ هر که یک بار به دور خانه کعبه طواف کند، خداوند برایش شش هزار حسنه مقرر می فرماید و شش هزار گناهش را ببخشاید و شش هزار درجه اش عطا فرماید تا آن گاه که به محل مُلْتَزَم ( بین رکن حجر و باب کعبه ) برسد، که هفت باب از دربهای بهشت بر او گشاید. پرسیدم: جانم به فدایت آیا در طواف این همه فضیلت هست؟ فرمود: آری، و تو را آگاه کنم از کاری پر فضیلت تر از این. عرض کردم آری: امام فرمودند:من قضی اخاه المؤمن حاجه کان کمن طاف طوافا وطوافا وطوافا حتی عد عشرا کسی که حاجت برادر مؤمنش را برآورده نماید مثل آن است که ده بار این طواف را انجام داده است. امام خمینی قدس سره هنگامی که همراه دوستان طلبه خود به مشهد مقدس مشرف می شد، دعا و زیارتشان را مختصر انجام می داد و زودتر به منزلی که اجاره کرده بودند، برمی گشت، منزل را آب و جارو، سماور را روشن و چایی را مهیا می کرد و منتظر بازگشت سایر دوستان می ماند و وقتی دوستان می رسیدند، از آنان پذیرایی می کرد. یکی از طلاب می پرسد، این چه کاری است که شما می کنید برای چای درست کردن، دعا و زیارت را کوتاه و مختصر می خوانید و سریع به خانه بر می گردید؟ امام در پاسخ او می گوید: «من ثواب این آب و جارو و چای درست کردن را کمتر از ثواب آن دعا و زیارت نمی دانم».
4- از شرایط وعلا متهای شیعه است
امام صادق (ع) به مفضّل بن عمر می فرماید:شیعیان ما را به دو خصلت بیازمای و هر که دارای آن دو خصلت باشد با وی رفت وآمد و دوستی کن و گرنه از وی بپرهیز و حتماً کناره گیری کن. پرسیدند: آن دو خصلت چیستند؟ فرمود: «المُحافَظَةُ عَلی الصّلَواتِ فی مَواقیتِهِنّ، و المواساةُ لِلإخوان و إن کان الشئُ قَلیلاً» ؛ نماز به وقت خواندن و مواسات با برادران اگر چه با چیز اندکی باشد.امام صادق (ع)باز می فرماید: إنّما شیعَتُنا یُعرَفونَ بِخِصال شتّی: بالسّخاء و البذلِ للاخوان و...؛ شیعیان ما با خصلت های گوناگونی شناخته می شوند: با سخاوت و بخشش به برادران... .پیامبر خدا(ص)می فرماید: «روز قیامت برای شیعیان من و شیعیان اهل بیتم - که در دوستی ما خالص اند - منبرهایی پیرامون عرش گذارده می شود و خدای (عزّوجلّ) می فرماید: «ای بندگان من، سوی من آیید تا کرامت خود را بر شما بگسترانم که در دنیا اذیت شدید». خدمت رسانی از شرایط مهم شیعه بودن است امام حسن عسکری (ع) می فرماید: «شیعیان علی (ع) آنانند که از اینکه مرگ به سراغشان آید یا آنان (با استقبال از شهادت) به پیشواز مرگ روند، نمی هراسند؛ شیعیان علی (ع) آنانند که برادرانشان را بر خود مقدّم می دارند، هر چند خود نیازمند باشند...». در محضر امام (ع) محمد بن عجلان از محضر امام صادق (ع) گزارش می دهد: مردی وارد شد و سلام کرد، امام (ع) از حال برادران و همشهریانش پرسید، آن مرد خیلی خوب تعریف و تمجید کرد. ضرت پرسید: سرزدن و عیادت توانگران آنها با بینوایانشان چگونه است؟ پاسخ داد: اندک است، امام پرسید: رسیدگی و کمک ثروتمندانشان - در آنچه دارند - به تهیدستانشان چگونه است؟ پاسخ داد: شما اخلاق و صفاتی را می فرمایید که در میان ما نیست. حضرت فرمودند: پس چگونه آنان خود را شیعه می دانند. سفارش هایی از امام باقر(ع) جابر جعفی نقل می کند: بعد از خاتمه اعمال حج، با جمعی به خدمت امام محمد باقر(ع) رسیدیم، هنگامی که خواستیم با حضرت وداع کنیم، عرض کردیم توصیه ای بفرماید! فرمود: اقویای شما به ضعفا کمک کنند! اغنیا از فقرا دلجویی نمایند! هر یک از شما خیرخواه برادر دینی اش باشد. و آنچه برای خود می خواهد برای او نیز بخواهد! اسرار ما را از نااهلان مخفی دارید، و مردم را بر ما مسلط نکنید! به گفته های ما و آنچه از ما به شما می رسانند توجه کنید؛ اگر دیدید موافق قرآن است، آن را بپذیرید و چنانچه آن را موافق قرآن نیافتید، بر زمین بیاندازید! اگر مطلبی بر شما مشتبه شد، درباره آن تصمیمی نگیرید و آن را به ما عرضه دارید تا آن طور که لازم است برای شما تشریح کنیم. اگر شما چنین بودید که توصیه شد و از این حدود تجاوز نکردید و پیش از زمان قائم ما کسی از شما بمیرد، شهید از دنیا رفته است. ادامه دارد...
در ادامه مطالب مربوط به مزه خدمت رسانی چهار مورد دیگر از موارد مربوط به ارزشها وفضایل خدمت رسانی به همنوع را تقدیم می دارم باشد که مورد توجه همه مسئولین بزرگوار قرار گیرد:
5- بهانه ورود به بهشت است
پیامبر خدا (ص): دَخَلَ عبدٌ الجَنَّة بِغُصنٍ مِن شَوْکٍ کانَ علَی طَریقِ المسلمینَ فَأماطَهُ عَنْهُ؛ بنده ای به سبب برداشتن شاخه خاری از سر راه مسلمانان به بهشت رفت. روشن است که پاداش برداشتن بسیاری از موانع اداری وبروکراسی از جلو راه مردم در ادارات کمتر از برداشتن یک خاشاک نیست. مرحوم آیةالله شهید بهشتی می فرمود: «بهشت را به بها می دهند و به بهانه ندهند». این سخنی حکیمانه است، از آنجا که از پیامبر اکرم (ص)روایت شده: «در معراج فرشتگانی را دیدم که از آغاز آفرینش پیوسته به رکوع یا سجده و عبادت و فلان دعا و ذکر بودند و باز می گفتند: «ما عَبَدناک حقَّ عبادتِک»؛ آن گونه که شایسته پرستش تو است نتوانستیم عبادت کنیم. یا اینکه امام کاظم (ع) می فرمایند : بسیار بگویید: «اللّهم لا تَجْعَلنی مِن المُعارِینَ و لا تُخْرِجنی مِنَ التَقْصیر...» ؛« خدایا مرا از کسانی که ایمان عاریه ای دارند قرار مده و از این دایره که همواره خودم را مقصر بدانم، بیرون مبر» پس ماکه عبادتمان کمتر از فرشتگان است نیاز به کارهای خیر بیشتری داریم بر اساس این روایات، خوبان موفّق ترند و این جایگاه والای خدمت رسانی را می نماید و گرنه طبق روایت قبل «مؤمنان همگی خدمتگزار یکدیگرند. همچنین از نوع تمجید و تشویقهای معصومان علیهم السلام بر می آید که روحیه خدمتگزاری باید در جان فرد فرد مسلمانان ایجاد شود، تا به عنوان بهترین عبادت، در این میدان گام نهند. امام خمینی قدس سره می فرماید: امیدوارم خداوند به شما توفیق خدمت به مستمندان را - که از بزرگ ترین عبادات نزد خداست - عنایت فرماید. حضرت استاد آیة الله جوادی آملی در درس تفسیر می فرمود: ای کاش خداوند عمر طولانی به مرحوم محدّث قمی عنایت فرموده بود تا موفّق می شد، درباره ارزش خدمات اجتماعی، جلد دوم مفاتیح الجنان را بنویسد. عبادت به جز خدمت خلق نیست به سجاده و خرقه و دَلْق نیست
این شعر ظاهری دارد و روح و باطنی؛ این معنای ظاهری که نماز و روزه و... لازم نیست، باطل است زیرا ادای واجبات دینی نخستین گامِ پرستش است. آن که امر خدا را در نماز و روزه و... اطاعت نمی کند در نخستین گام بندگی، کافر و بت پرست و خودپرست شده است از این رو، در بازرسی پل صراط قیامت، اوّل از نماز می پرسند. کسانی که به عبادت به طور کلی بی اعتنا هستند و کار خیر می کنند باید بدانند، کار خیر را باید خدا بپذیرد و اگر نماز را سبک بشماری و نماز رد شود، سایر تلاشها هم رد خواهد شد. إنْ قُبِلَت قُبِلَ ما سِواها و إنْ رُدَّت رُدَّ ماسِواها»
ومعنای باطنی آن این است که ارزش خدمت به مردم کمتر از عبادت نیست.
6- نعمت خدا است
امام حسین (ع): ...و اعلموا أنَّ حَوائجَ الناسِ اِلَیکُم مِنْ نِعمِ اللّهِ عَلَیکُم فلا تَمَلُّوا النِّعَمَ فَتَتحوَّل إلَی غیرکم...؛ و بدانید که نیازمندی های مردم به شما، یکی از نعمتهایی است که خدا بر شما ارزانی داشته است. پس با نعمتها بدرفتاری نکنید که در نتیجه به دیگران داده شود. این روایت بخشی از سخنرانی امام حسین (ع) است و جمله آخر به چند صورت نقل شده است مثل، «فَتُحَوَّلُ نَقِماً»؛ اگر نعمت را ضایع کردید به بلا تبدیل می شود. شکر نعمت، نعمتت افزون کند کفر، نعمت از کفت بیرون کند شبیه این حدیث از امام علی (ع) چنین نقل شده است: ای جابر، قوام دین و دنیا بر چهار پایه است: عالمی که دانش خویش را به کار گیرد، جاهلی که از آموختن روی برنتابد، بخشنده ای که از نیکی دریغ نکند، فقیری که آخرت خویش به دنیا نفروشد پس هر گاه عالم دانش خود را تباه کند، نادان از آموختن سرباز زند و چون توانگر بخل ورزد، تهی دست آخرت خویش به دنیا بفروشد. یا جابر، مَنْ کَثُرَت نِعَمُ اللّه عَلَیه کَثُرت حَوائِجُ النّاس إلَیهِ، فَمَن قامَ لِلّهِ فیها بِما یَجِبُ عَرَّضَها للدّوامِ و البَقاءِ، و مَن لَمْ یَقُم فیها بِما یَجِبُ عَرَّضَها لِلزّوالِ والفناءِ»؛ ای جابر، هر که از نعمت های خدا بیشتر بهره یابد نیازهای مردم نیز بیشتر نزدش آید؛ پس هر که در پاسخ آن نیازها به وظایفی که بر عهده دارد، برای خدا عمل کند، زمینه ماندگاری و تداوم نعمت ها را فراهم ساخته است و هر که به وظیفه اش در این زمینه عمل نکند نعمت ها را در معرض نیستی و نابودی قرارداده است.
چند نکته مهم: 1. برخی مراجعات مردم را مزاحمت تلقی می کنند، از این رو فرار از دست مراجعه کنندگان، یا سرگردانی و سر کار گذاشتن و وعده سر خرمن دادن را هنر و سیاست خود به حساب می آورند. 2. از روایت استفاده می شود که نعمت خدادادی هزاران شکل است، و همان گونه که پول و ثروت، نعمت است، مقام، منصب، اعتبار، آبرو، شهرت و هر چه حلاّل مشکلات باشد نعمت خدادادی است و شکر آن، خدمت رسانی، و بی توجهی به نیازمندان، کفران نعمت است. 3. جای حسابرسی و ثواب و عقاب آخرت است و این دنیا، دار کار و عمل است. و لی برخی گناهان مثل کفران نعمت، آنقدر زشت است که حتی در این جهان هم تأثیر شوم بر زندگی دارد. و در این باره فرقی بین مسلمان و کافر نیست، نظیر ظلم که حکومت را نابود و عدالت که حکومت رامستدام می کند. امام علی (ع) می فرماید: «سببُ زوالِ النِّعَمِ الکُفرانُ» ؛ کفران نعمت علت نابودی نعمت است.
7- رحمت الهی است
اسماعیل ابن عمار می گوید به امام صادق(ع) عرض کردم آیا مؤمن بر مؤمن رحمت است امام فرمودند آری عرض کردم چگونه فرمودند: هرگاه مؤمنی حاجتی را برای برادر مؤمنش بیاورد آن رحمت است از سوی خداوند که به سوی اوجاری شده است پس اگربرآ ورده نمود همانا پذیرفته واستقبال نموده است از رحمت خداوند واگر در حالی که می تواند اداکند آن را رد نمود از خودش رحمتی از سوی پروردگارش را رد کرده است.علی بن جعفر گوید: حضرت ابوالحسن می فرماید: من أتاه أخوه المُؤمِن فی حاجةٍ فإنّما هی رحمةٌ من الله تبارک و تعالی ساقها إلیه... ؛ هر که برادر مومنش برای حل مشکلی نزدش بیاید تنها و تنها رحمتی است از ناحیه خدا که به سویش روانه کرده است.اسماعیل بن عمار صیرفی به امام صادق (ع) عرض می کند: فدایت شوم، آیا مؤمن رحمت به حساب می آید برای مؤمن؟ حضرت فرمود: آری، پرسید: چگونه؟ حضرت فرمود: هر مؤمنی که برادر نیازمندش برای رفع مشکلی نزدش بیاید، او تنها رحمتی است از جانب خدا که به سویش سوق داده و برایش سبب سازی کرده است. پس اگر حاجتش را روا کند به خوبی از رحمت استقبال کرده است. و اگر - با اینکه توانایی حل مشکل را دارد - او را برگرداند، رحمتی از خدای (عزّوجلّ) را از خود رد کرده است.همان رحمتی که خدای (عزّوجلّ) به سویش کشانده و درِ خانه اش رسانده بود. و خدای (عزّوجلّ) این رحمت را ذخیره کند تا روز قیامت برای آن کسی که حاجت او رد شدده است تا درباره مالکیت آن تصمیم بگیرد. اگر خواهد آن را به خود برگرداند و اگر خواهد به دیگری رساند. چون روز قیامت او در رحمت خدا تصمیم گیرنده باشد - زیرا اختیارش به دست او سپرده شده است. ای اسماعیل، به نظر تو آن را به که برمی گرداند؟ گفتم: گمان ندارم آن را از خویش برگرداند. فرمود: گمان مدار بلکه یقین بدار که آن رحمت را هرگز از خود برنگرداند. فضل و رحمت فضل و رحمت الهی از یک نگاه، دو گونه است: الف) رحمت فراگیر و همگانی؛ مثل توفیق بهره وری از علم، صنعت، طبیعت، که طبق این آیه شریفه، به همه می دهد: «کلاًّ نمدّ هؤلاءِ و هؤلاءِ مِن عطاءِ ربّک و ماکان عطاءُ ربّک محظوراً»؛ هر یک از این دو گروه را از اعطای پروردگارت، بهره و کمک می دهیم، و عطای پروردگارت هرگز از کسی منع نشده است.امام علی (ع): «من قطعَ معهودَ إحسانِه قَطَعَ الله موجودَ إمکانِه»؛ هر که رشته احسان خود را قطع کند، خداوند توفیق و توان کنونی او را بگیرد. رسیدگی به مشکلات بیچارگان یکی از مغناطیس های جلب رحمت الهی است. امام باقر(ع) می فرماید: گاهی برادری برای حاجتی نزد مؤمن می آید که نمی تواند حاجتش را روا کند ولی دل می بندد و تصمیم می گیرد که آن را انجام دهد، خدای تبارک و تعالی او را به سبب همین تصمیم، وارد بهشت می کند.
ادامه دارد
در ادامه مطالب مزه خدمت بخش اول هشتمین مورد پاداشهای خدمت رسانی را تقدیم می دارم:
8- دارای پاداشهای زیادی است
درروایاتی از معصومین (ع) برای خدمت نمودن به مؤمنین پاداشهایی عظیم وارد شده که سه نمونه از آن به علاوه نمونه هایی که در قبل بیان شده تقدیم می گردد:
- از امام صادق(ع) : قضاء حاجه المؤمن خیر من عتق الف رقبه (اصول کافی ج 2ص199) برآوردن حاجت مؤمن بهتراست از آزاد کردن هزار برده
- از امام صادق(ع): لقضاء حاجه امرئ المؤمن احب الی الله من عشرین حجه کل حجه ینفق فیها صاحبها مآئة الف(همان مدرک) برآورده نمودن حاجت شخص مؤمنی نزد خداوند بهتر است از 20 حجی که در آن صدهزار درهم انفاق شود
- باز ازایشان : ماقضی مسلم لمسلم حاجه الا ناداه الله تبارک وتعالی : علیَّ ثوابک ولا ارضی لک بدون الجنه(همان مدرک ص200) مسلمانی حاجت مسلمانی را برآورده نکند مگر اینکه خداوند ندا می دهد که بر من است پاداش تو ومن به غیر از بهشت برای تو راضی نمی شوم.
- از امام صادق (ع) روایت شده است که فرمودند: از اهل معروف باشید وبا همدیگر در رسیدن به آن هم نفس شوید همانا برای بهشت بابی است بنام معروف که کسی داخل آن نمی شود مگر آنکه در دنیا اهل معروف باشد همانا وقتی بنده ای قدم می زند در برآورده نمودن حاجت مؤمنی خداوند به او دو فرشته ای را موکل می کند که از طرف راست وچپ او باشند وبرای او استغفار نموده واز خدا برآورده شدن حاجاتش را طلب می نمایند سپس فرمودند والله پیامبر خدا از برآوردن حاجت مؤمنی شاد می شوند.
- امام صادق (ع): مَن لَم یَهتَمَّ بِأُمور المُسلمین فَلَیس بِمُسلمٍ؛ هر که برای سامان دادن امور مسلمانان همّت نگمارد مسلمان نیست. این حدیث با تعبیرهای گوناگونی از معصومان علیهم السلام رسیده است.
- حضرت صادق (ع) از رسول اکرم (ص)در حدیثی مشهورچنین روایت می کند: «هر که روزگارش را سپری کند و به امور مسلمین بی اهتمام و بی اعتنا باشد از آنان نیست و هر که بشنود ندای مردی را که فریاد می زند: ای مسلمانان کمک! ولی به او پاسخ مثبت ندهد، مسلمان نیست».
- امام علی (ع): فی کلّ شی ءٍ یُذمُّ السَرَفُ، إلاّ فی صَنائِع المَعروفِ و المُبالَغَة فی الطاعَة؛ اسراف در هر چیزی مذموم و نکوهیده است جز در انجام نیکی ها و مبالغه در طاعت خدا.
انشاءالله در مراحل بعدی بقیه پاداشها تقدیم می گردد.
پنجمین قسمت مزه خدمت رسانی ادامه هشتمین اثر از آثار آن است که در باره پاداشهای آن است و در روایاتی از اهل بیت عصصمت وطهارت (ع)بیان شده که ادامه آن تقدیم می گردد باشد که مسؤولین محترم وهمه ولی نعمتان مردم به کار بندند:
امام جعفر صادق (ع) می فرماید ...من خدمت رسانی و نیکوکاری را مانند نامش نیکو و زیبا یافتم، هیچ چیز برتر از نیکوکاری نیست مگر پاداش آن (که خدا به نیکوکار می دهد چنان نیست که هر که دوست داشته باشد به مردم خوبی کند، موفق بشود و انجام دهد و چنین نیست که هر کسی رغبت به آن داشته باشد، توان انجام آن را بیابد. و نه هر که قدرت بر نیکوکاری دارد، فرصت و توفیق آن را نیز به دست آورد، بلکه هر گاه رغبت و توانایی و فرصت و توفیق همه باهم فراهم شود، آن گاه است که خوشبختی و کمال سعادت حاصل شود هم برای آنکه طالب نیکوکاری است و هم برای بهره مند».
پیامبر خدا (ص): دَخَلَ عبدٌ الجَنَّة بِغُصنٍ مِن شَوْکٍ کانَ علَی طَریقِ المسلمینَ فَأماطَهُ عَنْهُ؛ بنده ای به سبب برداشتن شاخه خاری از سر راه مسلمانان به بهشت رفت. با دقت در این حدیث ببینیم چقدر می توانیم موانع ریز ودر شت را از سر راه مردم در ادارات برداریم وچقدر به بهشت نزدیک شویم. علی بن جعفر گوید: حضرت ابوالحسن می فرماید: من أتاه أخوه المُؤمِن فی حاجةٍ فإنّما هی رحمةٌ من الله تبارک و تعالی ساقها إلیه... هر که برادر مومنش برای حل مشکلی نزدش بیاید تنها و تنها رحمتی است از ناحیه خدا که به سویش روانه کرده است. اسماعیل بن عمار صیرفی به امام صادق (ع) عرض می کند: فدایت شوم، آیا مؤمن رحمت به حساب می آید برای مؤمن؟ حضرت فرمود: آری، پرسید: چگونه؟ حضرت فرمود: هر مؤمنی که برادر نیازمندش برای رفع مشکلی نزدش بیاید، او تنها رحمتی است از جانب خدا که به سویش سوق داده و برایش سبب سازی کرده است. پس اگر حاجتش را روا کند به خوبی از رحمت استقبال کرده است. و اگر - با اینکه توانایی حل مشکل را دارد - او را برگرداند، رحمتی از خدای (عزّوجلّ) را از خود رد کرده است.همان رحمتی که خدای (عزّوجلّ) به سویش کشانده و درِ خانه اش رسانده بود. و خدای (عزّوجلّ) این رحمت را ذخیره کند تا روز قیامت برای آن کسی که حاجت او رد شدده است تا درباره مالکیت آن تصمیم بگیرد. اگر خواهد آن را به خود برگرداند و اگر خواهد به دیگری رساند. چون روز قیامت او در رحمت خدا تصمیم گیرنده باشد - زیرا اختیارش به دست او سپرده شده است. ای اسماعیل، به نظر تو آن را به که برمی گرداند؟ گفتم: گمان ندارم آن را از خویش برگرداند. فرمود: گمان مدار بلکه یقین بدار که آن رحمت را هرگز از خود برنگرداند. مشابه این حدیث از امام حسین (ع) هم نقل شده که قبلا گذشت. حسن پسر شمون می گوید: «نامه ای را که امام جواد(ع) با دست خطّ خود به علی بن مهزیار نوشته بود خواندم، چنین بود: به نام خداوند بخشنده مهربان «ای علی بن مهزیار! خداوند بهترین پاداش را به تو عنایت کند! منزلت را در بهشت قرار دهد، تو را در دنیا و آخرت خوار نکند و با ما محشور گرداند! ای علی! تو را در خیر خواهی، مسلمانی، فرمان برداری از خداوند، احترام به دیگران، انجام وظایف دینی، آزمایش کردم، و تو را پسندیدم. اگر بگویم مانند تو را ندیده ام حتماً راست گفته ام. خداوند جایگاه تو را در بهشت برین قرار دهد. ای علی! در سرما و گرما. در شب و روز، خدمت تو برای ما مخفی نیست. از خداوند مسألت دارم روز رستاخیز تو را آن چنان مشمول رحمت خود قرار دهد که مورد غبطه دیگران باشی! خداوند دعا را مستجاب می کند».قال رسول الله (ص): الخَلقُ عِیالُ الله فَأحبُّ الخَلقِ إلی الله مَن نَفَعَ عِیالَ الله و أدخلَ علی أهلِ بَیتٍ سُروراً؛ آفریدگان، عیال خدا هستند پس محبوب ترین مردم نزد خدا کسی است که به عیال خدا سودی رساند و خانواده ای را شادمان سازد.
امام علی (ع): المَعروفُ کَنزٌ مِن أفضَلِ الکُنوزِ، و زَرعٌ مِن أَنمَی الزّرعِ، فلا تَزهَدُوا فیه و لا تَمَلُّوا؛ خوبی و خدمت گنجی است از بهترین گنج ها، و کشتزاری است از پر رویش ترین کشتها، پس نسبت به آن بی رغبت، خسته و ناراحت نشوید.
امام صادق (ع): ...والمَعْروفُ واجِبٌ علی کُلِّ أحَدٍ بِقَلْبِهِ وَ لِسانِهِ وَ یَدِهِ، فَمَنْ لَمْ یقدِر علَی اصْطِناعِ المعروفِ بِیَدِه، فَبِقَلْبِهِ، فَمَن لم یَقْدِر علَیه بِلسانِه فَلْیَنْوِهِ بِقَلْبِهِ؛ بر هر کس واجب است که با دل و دست و زبان، نیکوکاری و خدمت کند، پس هر که از دستش کاری ساخته نیست، با دل و زبانش. هر که با زبانش هم نمی تواند خدمتی کند پس با رأی و تصمیمش وحتی امضاء خود.در نهج البلاغه چنین آمده است: لا یَستْقیمُ قَضاءُ الحوائِجِ إلاّ بثَلاثٍ: ِاسْتصغارِها لِتَعْظُمَ، و بِاسْتِکْتامِهَا لِتَظْهَرَ، وَ بِتَعْجِیلِها لِتَهْنَأَ؛ برآوردن حوایج راست نیاید و درست نشود مگر به سه شرط: 1.کوچک شمردن آن، تا بزرگ شود؛ 2.پنهان داشتن آن تا آشکار گردد؛ 3.شتاب در انجام آن تا گوارا و مسرّت بخش شود. این نکات در خدمت رسانی بسیار حائز اهمیت است، اگر برای خدا خدمت مان را ناچیز به حساب آوریم، همچنین با ریا در بوق و کرنا و صدا راه نیندازیم خداوند خودش، در دنیا و آخرت آن را آشکار و بزرگ جلوه می دهد. بخش آخر فرمایش امیر المؤمنین اگر عمل شود، سبب تلف نشدن وقت ارباب رجوع و گرفتاران، جلوگیری از سرگردانی و به امروز و فردا انداختن کارها ودر نتیجه پیشگری از انباشته شدن و تراکم کارها و همچنین مانع دلسردی و نارضایی مردم می شود. این مطالب باز هم ادامه دارد که انشاء الله در روزهای آینده تقدیم خواهم نمود
